بازی درمانی روشی است برای رهاسازی استرس های مربوط به رشد و یادگیری مهارتهای تازه.
ازاین شیوه زمانی استفاده می شود كه كودكان و نوجوانان به صورت كلامی همكاری نمی كنند و به وسیله بازی احساسات خود را آشكار می سازد.
كودك با قرار گرفتن در موقعیتهای زندگی از طریق نمایش در اتاق بازی به مهارتهایی مثل حل مسأله و تصمیم گیری، مهارتهای اجتماعی در سطح بالاتر و اعتماد به نفس بالا تر دست می یابد.
از آنجایی كه دنیای كودكان با دنیای بزرگسالان متفاوت می باشد. بازی وسیله ای برای نزدیك شدن به دنیای كودكان و یافتن علت رفتارهای نامناسب آنهاست.
كودكان معمولاً نیازها و ناراحتی های خود را به وسیله بازی با عروسك ها، حیوانات و سایر وسایل اتاق بازی نشان می دهند.
روانشناس پس از علت یابی رفتارها یك برنامه درمانی برای كودك در نظر گرفته و علاوه بر آن راهكارهای عملی نیز به خانواده می دهد.
در صورت همكاری متقابل خانواده و استفاده از راهكارهای مناسب می توان بهبود رفتارهای كودك و پیشرفت او را مشاهده كرد.
بازی درمانی به دو شیوه اجرا می شود:
الف : انفرادی ب : گروهی
● تفاوتهای رفتاری در بازی كودكان
یكی از راههایی كه میتواند تفاوتهای رفتاری بین زن و مرد را توجیه كند، مشاهده این تفاوتها در سازمان اجتماعی بازیهاست كه الگوهای تعامل اجتماعی خاص را از طرف هر دو جنس میطلبد.
در مورد تفاوت بازیها در بین كودكان دبستانی، تحقیقی توسط لاور در سال ۱۹۷۲ صورت گرفت.
او شش ویژگی در بازی كودكان را به شرح زیر مشاهده كرد.
۱) دخترها بیشتر از پسرها در محیطهای سربسته و محیط خانه بازی میكنند.
۲) پسرها تمایل به بازی در گروههای بزرگ را دارند.
۳) گروههای بازی پسران را افرادی با سنین مختلف تشكیل میدهند. به عبارت دیگر دامنه سنی همبازیهای پسران گسترده و وسیع است.
۴) دختران در بازیهای پسرانه شركت میكنند ولی عكس قضیه كمتر اتفاق میافتد.
۵) در بازی پسرها رقابت وجود دارد.
۶) بازی پسرها از نظر زمانی طولانیتر از بازیهای دختران است.
● دنیای دخترها
دختران در گروههای كوچك بازی میكنند و اكثر مواقع بازیهای دو نفره را ترجیح میدهند.
اعضای گروه بازی هم سن هستند.
بازیهای آنها در مكانهای سربسته و خصوصی مثل خانه صورت میگیرد.
در مكانی كه همبازیها باید دعوت به بازی شوند، بازیها جنبه همكاری و تعاون دارد. فعالیتهای مربوط به بازی به هیچ وجه جنبه رقابتی ندارد و كسی به خاطر داشتن قدرت از دیگران متمایز نمیشود
تفاوتها بر اثر نزدیكی و میزان دوستی است.
در دوستیهای آنها صمیمیت، برابری، تعهد دوجانبه و وفاداری به یكدیگر بسیار مهم است.
دوست خوب جایگاه ویژهای برای دختران دارد.
رابطه دوستی با اعضاء یك گروه جنبه انحصاری دارد.
یك عده از دختران فقط با یكدیگر دوست میباشند و صمیمیت دارند.
هرم قدرت در دوستی دختران وجود ندارد و با یكدیگر بر اساس صمیمیت متحد میشوند و در مقام مخالفت با گروه دیگر درمیآیند.
ساخت روابط اجتماعی دختران تضادمند نیست، به این معنی كه دوستان با یكدیگر برابر هستند و همه باید نسبت به یكدیگر سازگاری داشته باشند، ولی اگر این سازش و تساهل صورت نگرفت باید منتظر تضاد و كشمكش بود.
دختران نمیتوانند از قدرت اجتماعی خود برای حل مشكل و رفع تضاد استفاده كنند چون اصولاً چنین قدرتی وجود ندارد.
تحقیقات نشان میدهد كه دختران در این مواقع سعی نمیكنند تا مسأله را حل كنند و اكثر اوقات این دوستیها به هم میخورد و جدایی پیش میآید.
دختران یاد میگیرند كه چگونه در شرایطی كه همه با یكدیگر برابرند با به كارگیری زبان و گفتار از عهده حل مشكلات برآیند.
اساساً دختران یاد میگیرند كه با به كارگیری زبان این دو عمل را انجام دهند.
۱) خلق رابطه صمیمانه و برابر بایكدیگر
دوستی در بین دختران بیشتر بر اساس كلام صورت میگیرد.
دختران یاد میگیرند كه حامی دوست خود باشند.
در ضمن قوانین مربوط به صحبت كردن و حقوق مربوط به آن را فرا میگیرند.
این حقوق عبارت است از رعایت نوبت صحبت، اجازه صحبت دادن به دیگران، و قبول محتوای گفتاری دیگران كه بر اساس آن روابط دوستی، صمیمیت و برابری شكل میگیرد.
آنها همچنین یاد میگیرند كه باید با یكدیگر تعاون و همكاری داشته باشند.
به كارگیری كلماتی كه در آن ضمایر و افعال همكاری نهفته است مانند «بچهها بیابند» «ما باید»، «دخترها» نشانگر توان آنها در سازمان دادن كار گروهی است .
همچنین دیده شده است كه در گروه دختران اگر كسی پیشنهادی بدهند دختران دیگر آن را قبول میكنند.
آنها میدانند كه با تبادل اطلاعات و اسرار میتوانند روابط نزدیك خود را با دیگران حفظ كنند.
تبادل افكار شخصی نه تنها بیانگر وجود رابطه صمیمانه بین دختران است بلكه جنبه ایجاد تعهد هم دارد.
گزارشاتی مبنی بر رفتار دختران وجود دارد كه میگوید:
«اكثر اوقات دختران وقت خود را به حرف زدن اختصاص میدهند و صحبتها، انعكاسگر افكار درونی آنهاست.
وفاداری یكی از ویژگیهای عمده دوستی بین دختران ۱۲ تا ۱۴ ساله است، چون یك دوست محرم دورنیترین اسرار یك دختر است.
به این ترتیب یك دوست حامل خطرناكترین اطلاعات شخصی راجع به دوست خود است و فاش شدن راز به منزله پایان دوستی است» (جنیش و دایسون ۱۹۸۴).
۲) انتقاد و تفسیر رفتارها و گفتارها
دختران گفتار و رفتار دختران دیگر را به نقد میكشند و مورد بحث قرار میدهند ولی انتقاد آنها اكثر اوقات همراه با گفتار و رفتار تعارضآمیز نیست.
روابط آنها با یكدیگر بر اساس روابط رییس و مرئوس نیست چون پذیرفتن نقش ریاست باعث میشود تا رابطه برابری بین آنها مختل شود.
دختران برخورد انتقادی با كسانی دارند كه میخواهند در نقش رییس ظاهر شوند و نقش ریاست از نظر آنها فقط در هنگام مواجهه با خواهر و برادر كوچكتر است كه كاربرد دارد.
دختران یاد میگیرند كه چگونه بدون آنكه نقش ریاست داشته باشند از عهده اداره كارها برآیند.
به هنگام منازعات عادی، خواستها و اعتراضات خود را از طرف جمع مطرح میكنند و به آنها جنبه شخصی و فردی نمیدهند (جیون ۱۹۸۳).
بدجنسی هنگامی رخ میدهد كه دختری بر علیه دختری بسیج شود و یا اینكه قصد پایان دادن رابطه را داشته باشد.
كنار گذاشتن دیگری از جمع، یك رفتار عادی در بین دختران است و یاد میگیرند كه چگونه دختران دیگر را از جمع كنار بگذارند و در ضمن طوری رفتار كنند كه انگار این عمل بر اساس اراده و تصمیم جمع بوده و نه بر اساس هوی و هوس شخصی. معمولاً كنار گذاشتن كسی به بهانه عدم هماهنگی او با هنجارهای گروه قلمداد میشود. روابط اجتماعی دختران بر اساس تضاد و انتقاد ممكن است متزلزل شود.
دختران منبع و منشاء انتقاد را پنهان میكنند و معمولاً انتقادها را از جانب فرد دیگر و یا شخص سومی مطرح میكنند.
دخترها بر اساس آنكه چه اطلاعاتی به آنها داده شده و اینكه چه اطلاعاتی از آنها دریغ شده درجه صمیمیت دیگران با خود را میسنجند.
از آنجایی كه معیار سنجش صمیمیت دختران منوط به درمیان گذاشتن اسراسر پنهانی است، دختران با تفسیر این قضیه كه محرم چه نوع اسراری هستند تشخیص میدهند درجهی صمیمیت یك دوست با او در چه حدی است و آیا این صمیمیت واقعی است یا خیر.
آنها باید بدانند كه چه كسی را محرم راز خود كنند چه چیزی را به عنوان اسرار مطرح كنند و تا چه حدی با كسی پیش بروند.
برای موفقیت اجتماعی، دانستن صحیح این روابط و قواعد بسیار ضروری است اگر نگوییم كه راز بقا در اجتماع وابسته به این اصول است
● دنیای پسرها
بازی پسرها در گروههای بزرگتر و بر اساس هرم سلسله مراتبی انجام میگیرد. منزلت نسبی دراین هرم سلسله مراتبی همیشه متغیر، مهمترین دستاورد پسرها در تعاملاتشان با یكدیگر است.
پسرهایی كه منزلت غالب در گروه را ندارند به ندرت ممكن است به بازی گرفته نشوند ولی، منزلت سخیف آنها در گروه به نحوی دیگر به آنها گوشزد میشود.
از آنجایی كه هرم سلسله مراتب بنابر شرایط و زمان همیشه در حال تغییر است، هر پسری این فرصت را دارد تا شانس خود را آزمایش كند و از این هرم صعود كند و یا در بعضی مواقع سقوط كرده و شكست را بپذیرد. در دنیای پسران گفتار دارای سه نقش اساسی است (ساكس و جفرسون ۱۹۷۴).
با سلام جهت استفاده از مطالب صلوات بر محمد و آل محمد بفرستيد و لطفاً لينك ما را در وبلاگ يا وبسايت خود قرار دهيد و به دوستان خود معرفي نماييد باتشكر - مديريت وبلاگ
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.